Beynin Keşfinde En Önemli Adım

İnsanları diğer tüm canlılardan üstün kılan ve ayrı tutan en önemli organ beyin. Halen tüm sırları çözülememiş olsa da ona dair pek çok bilgiye sahibiz. Öyle ki çalışma prensibini klavuz edinerek yeni icatlar yapıyor sözde “akıllı” cihazlar ve robotlar üretiyoruz. Yapay sinir ağları ile onları kısmi düşünebilme, insiyatif kullanabilme gibi özelliklerle donatmaya çalışıyoruz. Ancak ne yapılırsa yapılsın bir insan beyni kadar mükemmeli hiç yapılamayacak.

Beyne dair çok önemli ilerlemelerin sağlanması nöronun keşfi ile başlar. Nöronun keşfi ise tam anlamı ile bir tesadüf sonucu ortaya çıkar. 1800’lü yıllarda İtalya’da yaşayan genç doktor Camillo Golgi beyne olan merakından dolayı laboratuvara çevirdiği mutfağında beyne dair araştırmalara başlamış. En merak ettiği şey ise beynin özü imiş. Beynin yapı taşının ne olduğunu bulabilmek adına dönemin imkanları doğrultusunda araştırmalarda bulunmuş. Bu araştırmalarından birinde üzerinde çalıştığı beyin parçalarından birini rastgele bir kaba bırakmış ve diğer parçalar üzerinde çalışmaya devam etmiş.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: 3D Teknolojisi ile Üretilen Kafatası Nakli Gerçekleştirildi

İçerisinde gümüş nitrat solüsyonu bulunan kapta unutulan beyin parçasını bir kaç gün sonra fark eden genç doktor bu parçayı mikroskop altında incelediğinde gördüğüne inanamamış. Daha önce hiç bir parçada göremediği ağ benzeri yapılara rastlayan Golgi, beynin en temel yapı taşı olan nöronları böylelikle bulmuş. Bundan sonraki çalışmalarında beyni 3 saatten fazla gümüş nitrat solüsyonunda bekletip her birinde aynı hücreleri gözlemlemiş.

Burada ilginç olan şu ki; gümüş nitratta bekletilen beyin parçasındaki hücrelerin hepsi değil, rastgele on hücreden yalnızca biri, siyaha boyanmış halde öne çıkıyor. Eğer hepsi siyaha boyansa böyle bir keşif mümkün olmayacaktı. Neden on hücreden yalnızca birinin solüsyona tepki verdiği ise halen muamma.

Beyne dair yapılan pek çok araştırma mevcut. Bunlara gün geçtikçe yenileri de eklenmekte ve beynin ne muhteşem bir organ olduğu daha da iyi anlaşılmaktadır. En merak ettiğimiz, bizi diğerlerinden ayıran bu organ hakkında araştırmalar ve yazılar devam edecek.

Hülya Alkan.

Kaynak:

• Mümin Sekman, Her Şey Beyinde Başlar, Alfa Yayınları